NDËRRIM NË ZVICËR: GRATË PËRBALLË SHËRBIMIT USHTARAK TË DETYRUESHËM?

Zvicra, një vend i njohur për neutralitetin dhe demokracinë e drejtpërdrejtë, mund të bëjë një hap historik: futjen e shërbimit ushtarak të detyrueshëm edhe për gratë. Sipas raportit të Swissinfo-s të datës 2 prill 2025, Komisioni për Politikën e Sigurisë i Senatit po konsideron një ndryshim radikal në sistemin e rekrutimit. Kjo vjen pas refuzimit të iniciativës “Për një Zvicër të angazhuar” nga Dhoma e Ulët, por tani po shqyrtohet një kundërpropozim direkt që mund të barazojë detyrimet e burrave dhe grave. Ja çfarë duhet të dini për këtë revolucion të mundshëm!

SHËRBIMI I DETYRUESHËM: FUNDI I EKSKLUZIVITETIT MASHKULLOR?

Aktualisht, vetëm burrat në Zvicër janë të detyruar të shërbejnë në ushtri, ndërsa gratë mund të bashkohen vullnetarisht. Megjithatë, Komisioni për Politikën e Sigurisë propozon një ndryshim: shërbim i detyrueshëm për të gjithë të rinjtë, pavarësisht gjinisë. Kjo mund të përfshijë shërbimin ushtarak, mbrojtjen civile ose forma të tjera të angazhimit në komunitet. Iniciativa e tetorit 2023 kërkonte që të rinjtë të kontribuonin për shoqërinë dhe mjedisin, por u hodh poshtë pa alternativë. Tani senatorët duan të ringjallin konceptin me një plan konkret.

GRATË NË UNIFORMË: POTENCIAL PËR NDRYSHIM

Numri i grave në ushtrinë zvicerane po rritet – në vitin 2022 arriti në 1,778, një rritje prej 18.5% brenda një viti. Megjithatë, ato përbëjnë vetëm 1.4% të forcave të armatosura. Shërbimi i detyrueshëm mund të rrisë ndjeshëm këtë përqindje, duke ndjekur shembullin e Norvegjisë, ku rekrutimi gjinor neutral funksionon që nga viti 2015. Qeveria zvicerane tashmë po shqyrton opsione për reforma, dhe publiku tregon mbështetje – 67% e të anketuarve në një sondazh të vitit 2021 mbështesin shërbimin e detyrueshëm për të dy gjinitë.

SFIDAT DHE DEBATI: ÇFARË ËSHTË NË RREZIK?

Ideja nuk është pa polemika. Një pakicë në komision mendon se qeveria duhet të shqyrtojë të gjitha opsionet deri në fund të vitit 2027, para se parlamenti të vendosë. Çështja e kompensimit financiar, si dhe taksa për ata që shmangin shërbimin, mbetet e hapur. Për më tepër, çdo ndryshim do të duhet të kalojë në referendum, ku rezultati do të varet nga ndryshimet shoqërore dhe situata e sigurisë në botë. Lufta në Ukrainë po nxit më tej debatin për nevojën e një mbrojtjeje të fortë.

ZVICRA NË UDHAKRYQ

A do të bëhet Zvicra vendi i radhës me rekrutim gjinor neutral? Vendimi mund të ripërcaktojë identitetin zviceran dhe të forcojë mbrojtjen e saj në kohë të pasigurta. Ndajeni këtë dhe thoni mendimin tuaj – a duhet gratë të shërbejnë me detyrim?