Sigurimi i pleqërisë dhe familjes

Sigurimet shoqërore i ofrojnë popullatës një mbrojtje të madhe. Ai i ndihmon njerëzit në Zvicër të kenë para të mjaftueshme për të jetuar dhe të mos bien në varfëri. Pjesa më e rëndësishme e këtij sistemi social është sigurimi pensional dhe mbi të gjitha sigurimi i pleqërisë dhe familjes (AHV).

Ky sigurim ka dy pjesë:

– Sigurimi për të moshuarit 
– Sigurim për ata që kanë mbetur pas (vejusha, të veja apo jetimët)

Paratë e pensionit paguhen pas daljes në pension, në mënyrë që pensionistët të mund të blejnë ose të paguajnë për gjërat më të rëndësishme në jetë. Sigurimi i mbijetesës paguan para pas vdekjes së një prindi, bashkëshorti ose bashkëshorti. Të gjithë njerëzit që jetojnë ose punojnë në Zvicër duhet të paguajnë para në AHV çdo muaj.

A keni të drejtë për pension pleqërie?

Kur mbushni moshën ligjore të pensionit, ju keni të drejtën e një pensioni pleqërie nga AHV. Mosha ligjore sot është 65 vjeç për burrat dhe 64 për gratë. Ju duhet të keni paguar detyrimet tuaja. Ju mund t’i paguani kontributet vetë ose bashkëshorti juaj i paguan kontributet për vete dhe për ju. Shuma e paguar duhet të jetë të paktën dyfishi i kontributit minimal. 

Është arsimiju hanifëmijë?

Për këtë ju keni të drejtën e të ashtuquajturit kredi arsimore.

A jeni kujdesur për një të afërm të ngushtë (partner, prindër)?

Për këtë ju keni të drejtën e të ashtuquajturit kredit kujdesi. Këto kredite nuk janë përfitime në të holla, por të ardhura fiktive për çdo vit kur jeni kujdesur për një fëmijë nën moshën 16 vjeç ose për një të afërm të sëmurë. Këto të ardhura fiktive merren parasysh nga AHV vetëm në funksion të llogaritjes së pensionit.

Kur mund të përdorni pensionin e pleqërisë?

Pensioni i pleqërisë AHV mund të përdoret sa më parë 1 ose 2 vjet përpara moshës ligjore të daljes në pension. Ky quhet pension i parakohshëm. Nëse largoheni herët, pensioni do t’ju reduktohet.

Pensioni mund të tërhiqet edhe pas moshës ligjore të pensionit. Kjo quhet shtyrje e pensionit. Ju mund ta shtyni pensionin tuaj për maksimum 5 vjet. Nëse del me vonesë në pension, do të marrësh një pension më të lartë.

Si llogaritet pensioni i pleqërisë?

Masa e pensionit AHV varet nga: sa kohë ka paguar dikush kontributet e AHV dhe sa janë të ardhurat mesatare vjetore të tij. Për të përfituar pension të plotë duhet të keni paguar kontributet AHV për 44 vjet.

Nëse dikush ka paguar kontribute në AHV për më pak vite, ai person merr vetëm një pension të pjesshëm. Të ardhurat mesatare vjetore kryesisht përbëhen nga të ardhurat e fituara. Të ardhurat e fituara janë një pagë për punën e bërë.

Përveç kësaj, ekziston një notë mesatare për arsimin dhe kujdesin, nëse i keni marrë ato.

A keni të drejtë për pension familjar?

Bashkëshortët ose partnerët e regjistruar marrin pension familjar nëse kanë fëmijë kur janë të ve.

Gratë pa fëmijë marrin pension të vejushës nëse janë më të vjetra se 45 vjeç në kohën e vdekjes së bashkëshortit dhe kanë të paktën 5 vjet të martuara.

Burrat pa fëmijë nuk marrin pension të vejushës.

Fëmijët, babai dhe/ose nëna e të cilëve kanë vdekur, kanë të drejtë për pension jetimi deri në moshën 18 vjeç. Nëse fëmijët janë ende në shkollë, ata kanë të drejtën e pensionit të fëmijës deri në moshën 25 vjeç.

A keni të drejtë për përfitimin e aftësisë së kufizuar (NE) nga AHV?

Personat e pafuqishëm mund të marrin kompensim për pafuqinë nga AHV. Për ta marrë atë, ata duhet të jetojnë në Zvicër dhe të kenë të drejtën e pensionit të pleqërisë AHV ose përfitimeve suplementare (EL).

Pafuqi do të thotë: personi i prekur ka nevojë për ndihmë të jashtme në jetën e përditshme. Për shembull, ai nuk mund t’i kryejë këto detyra pa ndihmë: veshjen dhe zhveshjen, ngritjen dhe shtrirjen, ngrënien, higjienën personale etj.

AHV dallon 3 shkallë pafuqie: të lehtë, të mesme dhe të rëndë.

Si financohet AHV?

Shpenzimet rrjedhëse paguhen drejtpërdrejt me të ardhurat korrente. Të ardhurat vijnë kryesisht nga kontributet e AHV nga punonjësit dhe punëdhënësit. Një pjesë më e vogël vjen nga të ardhurat tatimore (tatimi mbi të ardhurat dhe pronën, TVSH, etj.) Ky lloj financimi është shumë i rëndësishëm: njerëzit që janë financiarisht aktivë mbështesin persona të tjerë që nuk janë të punësuar në mënyrë aktive.

Për shembull: Pensionet aktuale financohen nga paratë e paguara nga punonjësit e rinj. Pra ka solidaritet mes brezave. Solidaritet do të thotë të ndihmojmë dhe mbështesim njëri-tjetrin. Dhe nga ky solidaritet më vonë përfitojnë edhe vetë të rinjtë.

Në AHV ka gjithashtu një solidaritet të madh midis njerëzve të pasur dhe të varfër: njerëzit me të ardhura të larta paguajnë më shumë në AHV sesa marrin më vonë në pension. Njerëzit me të ardhura më të ulëta marrin më shumë sesa paguanin në AHV.

Plotësoni dhe merrni ofertat më të mira

Nëse keni nevojë për më shumë informacion në lidhje me këto sigurime, plotësoni formularin dhe ne do t’ju kontaktojmë brenda 48 orëve me ofertën më të mirë për ju.